نفس در قفس

سایت نفس در قفس: جمعی از موسسات و سازمان های مردم نهاد کشور، با اعلام همدردی با خانواده ستایش، دختر ۶ ساله ای که در ورامین به قتل رسید، فعالان حقوق کودکان را به آرام کردن فضای جامعه در جهت جلوگیری از اعدام عامل این جنایت که خود کودک و قربانی شرایط محیط و جامعه است دعوت کردند و خواهان رعایت استانداردهای دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان، مطابق قانون مجازات اسلامی شدند.

متن این بیانه که توسط سایت «تامین ۲۴» منتشر شده، به این شرح است:

گاهی فاجعه آن قدر عمیق است که درک جوانب آن دشوار می شود و گاه این یک جانبه نگری می تواند عمق فاجعه را چند برابر کند. خبر دلخراش قتل ستایش، کودک ۶ ساله مهاجر به دست پسری نوجوان، موجی از خشم و نفرت و انتقام را در کشور به راه انداخته است.

یکسوی ماجرا مشخص است؛ کودک، دختر، تجاوز، اسید، افغان، حاشیه تهران … همه اینها، کدنشانه های درگیری های جنسیتی، طبقاتی، ملیتی، در جامعه ای مرد سالار را به خاطر می آورد. انگار تمام فاجعه جمع است. انگار پاسخ هم مشخص است: انتقام از قاتل. می دانیم که هر چه کنیم، حتی ذره‌ای از رنج خانواده ستایش کاسته نمی شود، هیچ انتقامی نمی‌تواند ستایش را به آغوش جامعه و به آغوش همه‌ ما بازگرداند.

اما این یکسوی ماجراست. یکسوی صورتبندی فاجعه است. در سوی دیگر فاجعه، قاتلی است که خود قربانی شرایط جامعه است. نوجوانی که بر اساس پیمان نامه حقوق کودک، کودک محسوب می شود. آیا این مسآله را پیچیده تر نمی کند؟ آیا این پاسخ به انتقام را تغییر نمی دهد؟

موجی که به راه افتاده است مسآله را به دوگانه ساده قتل – انتقام تقلیل می دهد، انگار جامعه بخواهد روی صورت مسآله اسید بپاشد.

به یاد داشته باشیم سوی دیگر این معادله هم کودکی قرار دارد که احتمال قریب به یقین از فرصت های مناسب یادگیری، رفاه و کودکی محروم مانده است. خشونت، خشونت می زاید. جای خالی آموزش مهارت‌های اجتماعی در نظام آموزشی کشور، سال‌هاست که از سوی فعالین حقوق کودک هشدار داده می‌شود. نظام آموزشی و رسانه‌های رسمی کشور در خصوص حقوق بشر و حقوق کودکان، جامعه را چگونه آموزش می‌دهند؟ جامعه چه واکنشی نسبت به موارد مشابه پیش از این داشته است؟

جامعه اجازه انتقام از فرزندانش را ندارد. جامعه ای که در برابر ساختار خشن، بیکاری، فقر و مرگ دوران کودکی همه ‌کودکانش، ساکت نشسته است نمی تواند به سادگی موج انتقام را بازتولید کند. ما آنچه را درو میکنیم که شرایط اقتصادی،  اجتماعی، سیاسی و فرهنگیمان کاشته است.

مطابق قانون مجازات اسلامی (فصل دهم، ماده ۹۱) در این موارد اگر فرد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده یا حرمت آن را درک نکند و یا در رشد و کمال عقل وی شبهه ای باشد، قصاص نمی شود. موجی که علیه این پسر نوجوان به راه افتاده است می تواند اجازه قتلی دیگر را صادر نماید. قتل پسر ۱۷ ساله ای که به حمایت جامعه و فعالان حقوق کودک نیاز دارد.

ما امضا کنندگان ذیل به عنوان جمعی از موسسات و سازمان های مردم نهاد کشور، ضمن اعلام تاثر عمیق و همدردی با خانواده ستایش؛ آگاهان جامعه و همه فعالان حقوق کودک را به موج شکنی دعوت می کنیم. معقول کردن روند دادرسی و رعایت استانداردهای دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان و مخالفت با اعدام کودکان، در لحظات بحرانی معنا و ارزشی صد چندان می یابد. بیایید خودمان کودکانمان را نکشیم!

به گزارش تامین ۲۴ تاکنون برخی از انجمن ها و موسسات فعال در خصوص حمایت از حقوق کودکان با امضای بیانیه فوق، خواستار پیوستن همه فعالان و مراکز حامی حقوق کودکان به این کمپین شده اند. برخی از این تشکلها به این قرارند:

۱. مرکز حمایتی آموزشی کودک و خانواده موج مهر – شیراز

۲. برای فردای کودکانمان – رشت

۳. موسسه مهر کویر – بیرجند

۴. جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان – تهران

۵. موسسه خیریه صیانت از نهاد خانواده مقدس – خراسان جنوبی

۶. مرکز امام رضا (ع) – اردبیل

۷. پناه کودکان کار – قزوین

۸. جمعیت حامیان کودکان کار – رشت

۹. مرکز آموزشی – حمایتی کودک و خانوادەی زانیاران ـ سنندج

۱۰. موسسه حمایتگران نونهال البرز – استان البرز

۱۱. کلینیک آریانا – شهرکرد

۱۲. مرکز حمایتی – آموزشی کودک و خانواده همراز گلستان – مشهد مقدس

۱۳. موسسه آوای امید – رشت

۱۴. موسسه روانشناختی گوهراندیشان سلامتی – مشهد

۱۵. انجمن علمی فرهنگی اویاران ان جی اوی علمی فرهنگی محیط زیست – قزوین

۱۶. کانون خیریه امید نو – دانشگاه شهید بهشتی

۱۷. موسسه فرهنگی حمایتی کودکان کار کوشا

۱۸. موسسه میعادگاه مهر زاگرس – استان ایلام

۱۹. انجمن یاری کودکان در معرض خطر