محکومیت متهم نوجوان به آزاد کردن ۵ زندانی مالی از زندان
28-جولای-2017
گروه خبری: زندانیان - کودکان -
سایت نفس در قفس: مجازات جایگزین حبسی که جزئیات آن را در این گفت‌وگو خواهید خواند، یکی از بهترین و خلاقانه‌ترین رأی‌ها در میان آرای جایگزین حبس است. قاضی این پرونده با صدور یک رأی مجازات جایگزین حبس، نه‌تنها مانع حبس یک نوجوان شد، بلکه ۶نفر از جمعیت کیفری زندان‌ها را بواسطه محکومیت این متهم کاهش داد.
به گزارش همشهری، قاضی این پرونده با صدور یک رأی مجازات جایگزین حبس، نه‌تنها مانع حبس یک نوجوان شد، بلکه ۶نفر از جمعیت کیفری زندان‌ها را کاهش داد.
اصولا روش کار دکتر «ایمان یوسفی» دادرس شعبه ۱۰۱دادگاه کیفری ۲استان فارس، این است که با یک زندانی، چند زندانی دیگر را آزاد می‌کند! او در گفت‌وگو با همشهری از جزئیات و چگونگی این روش می‌گوید:
از جزئیات پرونده بگویید
متهم این پرونده یک پسر نوجوان است. او با سوءاستفاده و بدون آنکه خانواده‌اش در جریان باشند، باغ ویلایی خانوادگی‌اش را پاتوق مهمانی‌های شبانه کرده بود. این پسربچه با جمع کردن گروه‌های تلگرامی در این باغ و برگزاری مهمانی از مدیران گروه مبالغ هنگفتی جمع‌آوری می‌کرد. با آماری که بنده در این رابطه گرفتم متوجه شدم مجرم هر شب بین ۱۰تا ۱۲میلیون تومان با این روش کاسبی کرده است! پدراین متهم از پزشکان چیره‌دست است اما از ماجرا کاملا بی‌اطلاع بود.
مجرم به چه اتهامی پای میز محاکمه حاضرشد!؟
دایر کردن مرکز فساد و فحشا.
چقدر حبس دارد؟!
این جرم یک تا ۱۰سال حبس دارد! و ۶میلیون هم جزای نقدی. البته حبس این جرم در نگاه اول شاید قابل تبدیل نباشد اما من این کار را انجام دادم.
چطور؟
خب، توضیح غیرتخصصی این موضوع کمی دشوار است. اما این کار را با استفاده از ماده۲۳ قانون مجازات اسلامی و بند الف، ماده۳۷ این قانون انجام دادم. ماده۲۳مربوط به مجازات‌های تکمیلی و تبعی است و جزئیات زیادی دارد. آیین‌نامه نحوه مجازات‌های تکمیلی موضوع این ماده نیز سال۹۲ از سوی ریاست محترم قوه ابلاغ شده که دست قاضی را تا حدودی باز می‌گذارد. ماده۳۷ نیز به تخفیف مجازات و معافیت از آن مربوط می‌شود و در بند الف اجازه کاهش حبس از یک تا سه درجه را صادر کرده است. به‌نظرم قضات محترم می‌توانند براساس همین قوانین موجود مجازات‌های جایگزین بیشتری صادر کنند و همزمان به فکر کیفیت آرای مجازات جایگزین هم باشند.
کیفیت آرای مجازات جایگزین یعنی چه؟
یعنی رای‌هایی صادر کنیم که هم مفید باشد و هم باعث خوش‌بینی همه مخصوصا افکارعمومی به این نوع مجازات‌ها شود. مدت زیادی نمی‌شود که موضوع مجازات‌های جایگزین مورد توجه قرار گرفته و هنوز حساسیت‌های زیادی درباره آن وجود دارد. مثلا برخی قضات همچنان زندان را مفیدتر می‌دانند. وقتی آرای جایگزین حبس بی‌فایده و کلیشه‌ای باشد مانع تغییر دیدگاه این قضات می‌شود. همچنین ما باید به فکر دیدگاه مردم در این زمینه هم باشیم. چون یکی از شرایط اصلی برای توسعه این نوع مجازات‌ها، رضایت شاکی است. مردم که ضرورت این کار را بپذیرند، وقتی در مقام شاکی باشند به صدور چنین آرایی رضایت خواهند دارد. مثلا اینکه یک قاضی برای هر تخلفی مجرم را محکوم به مطالعه کتاب یا حضور در مسجد کند، شاید چندان جالب نباشد. البته این احکام در جای خودشان می‌توانند انتخاب خوبی باشند اما وقتی برای هر جرمی تعیین شوند، موجب بدبینی به اصل موضوع خواهد‌شد.
و شما در این پرونده چه مجازات جایگزینی برای متهم درنظر گرفتید؟
حبس را به جزای نقدی تبدیل کردم. متهم یک میلیون و ۸۰۰هزار تومان به خزانه دولت واریز کرد. مجازات جایگزین حبس دوم نیز آزاد کردن ۵زندانی مالی بود. متهم طبق حکم تا سقف ۲۰میلیون تومان برای آزاد کردن ۵زندانی پرداخت کرد.
چرا این مجازات را تعیین کردید؟
یک تیر و چند نشان بود. هم متهم نوجوان به زندان نرفت و از حبس آسیب ندید و هم از طرف دیگر ۵زندانی مالی نیز از بند رها شدند و به آغوش خانواده و اجتماع بازگشتند. متهم این پرونده از بضاعت مالی برخوردار بود و این حکم ضمن اینکه کمک به دیگران را به او می‌آموزد، از قابلیت و توانایی مالی متهم در راستای سیاست کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و همچنین کاهش آسیب‌های اجتماعی زندان استفاده می‌کند.
چرا متهم را موظف نکردید همه مبلغ را به خزانه دولت واریز کند؟
به خزانه دولت هم واریز می‌شد در نهایت به طرز دیگری دولت آن‌را به نفع عام خرج می‌کرد. اما با رأیی که بنده صادر کردم مجرم با یک مجازات، حلاوت نیکی کردن به دیگران را چشید و مستقیما چند زندانی آزاد شد.
این نخستین باری بود که با این شیوه زندانی آزاد کردید؟
نه. تا به حال به طرق مختلف نزدیک به ۷۰زندانی مالی را از بند آزاد کرده‌ام.
قضات باید مجازات‌های جایگزین را جدی بگیرند
قاضی ایمان یوسفی: «کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها» تصمیم سرنوشت‌سازی بود که سال گذشته در قالب بخشنامه‌ای ازسوی رئیس قوه قضاییه ابلاغ شد. این تصمیم از این‌رو برای حقوقدانان و جامعه‌شناسان اهمیت دارد که با این رویکرد می‌توان گام مؤثری در بازگشت دوباره زندانیان به اجتماع و کاهش آسیب‌های زندان برداشت. شاه‌کلید اصلی و اصلی‌ترین ضمانت اجرایی این تصمیم سرنوشت‌ساز، باز گذاشتن دست قضات برای صدور مجازات‌های جایگزین حبس است. قضات کیفری نیز در این راستا با صدور آرای مختلف سعی دارند مجرمانی که طبق بخشنامه قوه قضاییه شامل این نوع مجازات اجتماعی می‌شوند را زندانی نکنند. تدبیر قاضی در صدور مجازات‌های جایگزین عامل اصلی است. قضات نباید به‌دنبال حبس دادن باشند، باید به اهمیت مجازات‌های جایگزین حبس پی ببرند و برای حبس‌زدایی وقت و زمان بیشتری را برای بررسی دقیق و صدور مناسب‌ترین مجازات اجتماعی اختصاص دهند.