نفس در قفس

گزارش دیده‌بان حقوق بشر درباره بازداشت دوملیتی‌ها

15-فوریه-2016

گروه خبری: زندانیان -

سایت نفس در قفس: سازمان دیده‌بان حقوق بشر با انتشار گزارشی دستگیری بهمن دارالشفایی را نشان‌دهنده خطری اعلام کرد که افراد دوملیتی پس از بازگشت به ایران با آن مواجه هستند.

به جز  بهمن دارالشفایی، در این گزارش که بیست و ششم بهمن منتشر شده، به مصطفی عزیزی، سیامک نمازی، سراج الدین میردامادی و حسین نورانی نژاد نیز به عنوان تعدادی از ایرانیان دوملیتی اشاره شده است که پس از بازگشت به ایران بازداشت شده اند.

سازمان دیدبان حقوق بشر امروز اعلام داشت دستگیری یک خبرنگار سابق بی‏‌بی‏‌سی توسط مقامات ایرانی در روز ۳ فوریه ۲۰۱۶ نشان دهنده خطری است که افراد دومیلیتی در صورت تصمیم به زندگی در ایران با آن مواجه هستند. خانواده بهمن دارالشفایی که به عنوان مترجم کار می‏‌کرده است، تاکنون  قادر نبوده ‌اند از علت دستگیری اگاهی پیدا کنند. آنها نمی‌دادند که او توسط چه کسانی دستگیر شده و یا با چه اتهاماتی ممکن است روبرو باشد.

دارالشفایی که دارای تابعیت دوگانه بریتانیایی ایرانی می‌باشد به عنوان خبرنگار برای وبسایت و کانال تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی مشغول به کار بود و در سال ۲۰۱۴ پس از چندین سال زندگی در بریتانیا به ایران بازگشت. هنگامی که وی به فرودگاه وارد شد، مقامات کشور گذرنامه او را توقیف کردند. در طی دو ماه بعد مقامات وزارت اطلاعات مرتبا از دارالشفایی درباره فعالیت‏های وی به عنوان خبرنگار بازجویی می‏‌کردند اما در آن زمان هیچگونه اتهامی علیه وی اعلام نشد.

سارا لی ویتسون، رئیس بخش خاورمیانه سازمان دیدبان حقوق بشر گفت: «نهادهای امنیتی غیر پاسخگو ایران به وعده‏‌های ‏رییس جمهور روحانی  در باره ایرانی فراگیر اعتنایی نمی‌کنند. این شیوه دستگیری ایرانیانی که صرفا در طی زمان اقامت خود در خارج از ایران، از حق خویش برای آزادی بیان و تجمع بهره‏‌مند شدند، این مفهوم را که ایران حقیقتا از شهروندان خود که می‏‌خواهند به وطن بازگردند استقبال می‏‌کند، شدیدا تضعیف می‏‌نماید.»

مأموران لباس شخصی از نهادهای امنیتی ناشناس، دارالشفایی را در صبح روز ۳ فوریه در خانه یکی از دوستانش دستگیر کردند. مأموران سپس دارالشفایی را به خانه والدینش بردند، به او حکم جلب نشان دادند و سپس تمام لوازم دیجیتال وی را توقیف نمودند. هنگامی که پدر و مادر وی از مأموران توضیح خواستند، و درخواست کردند خود را  معرفی نمایند، آنها از پاسخگویی امتناع ورزیدند.

دوستان دارالشفایی گزارش کردند که حساب کاربری تلگرام وی تا چند ساعت پس از دستگیری او فعال بود و حداقل در یک مورد، مقامات از حساب تلگرام او استفاده کردند تا با یکی از افراد درلیست تماس او گفتگو نمایند.

خانواده دارالشفایی در روز ۶ فوریه به زندان اوین در تهران مراجعه کردند و در آنجا تواستند با یکی از مقامات به طور تلفنی صحبت کنند و او تأئید کرد که پسر آنها در آنجا زندانی است. مقام مزبور به آنها گفت که وی  تا یک هفته دیگر نمی‌تواند با خانواده‏‌اش تماس بگیرد. دو روز بعد، دارالشفایی با خانواده‏‌اش تماس گرفت و به آنها گفت که او را در «سلولی» محبوس کرده و از او بازجویی می‏‌کنند اما درباره اتهامات خود و یا در مورد هویت و وابستگی بازجو (های) خود جزئیات بیشتری ارائه نداد.

سازمان دیدبان حقوق بشر اظهار داشت به نظر می‏‌رسد ایرانیانی که دارای تابعیت دوگانه می‏‌باشند و یا در خارج از کشور زندگی کرده ‌اند، مخصوصا توسط نیروهای امنیتی هدف قرار داده می‏‌شوند. علیرغم دعوت‏های ‏مکرر رییس جمهور روحانی از ایرانیانی که ترک وطن کرده‌اند و تشویق آنها به بازگشت به کشور، مقامات ایران چندین تن از شهروندان ایرانی را که بازگشته‌اند، دستگیر نموده و تحت تعقیب قانونی قرار داده‌اند.

مقامات ایران در روز ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ سیامک نمازی، شهروند ایرانی امریکایی و مدیر دفتر برنامه‌ریزی استراتژیک کمپانی نفت کرسنت که مرکز آن در دوبی می‏‌باشد را در حالی که برای دیدار از خانواده خود به تهران سفر کرده بود، دستگیر نمودند. وی در حال حاضر در بازداشت به سر می‏‌برد اما اتهامات او هنوز معلوم نیست. جیسون رضائیان، خبرنگار واشنگتن پست که اخیرا در طی مبادله زندانیان میان ایران و ایالات متحده، آزاد شد، به مدت ۱۸ ماه در یکی از بندهای زندان اوین که تحت نظر سپاه پاسداران اداره می‏‌شد محبوس بود و در طی این مدت دادگاه او را به محکومیتی محکوم کرده بود که حتی خود او هم از آن اطلاعی نداشت.

مصطفی عزیزی، فیلمساز مستند و مقیم دائمی کانادا در روز ۲۵ فوریه ۲۰۱۵ در حالیکه برای دیدار خانواده خود به ایران رفته بود دستگیر شد. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران عزیزی را که هنوز در زندان به سر می‏‌برد، به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی»، «توهین به مقام رهبری»، و «تبلیغ علیه نظام» به تحمل هشت سال حبس محکوم نمود. سازمان امنیت سپاه پاسداران انقلاب ایران سراج میردامادی که در طی اقامتش در فرانسه به عنوان خبرنگار برای وبسایت رادیو زمانه کار می‏کرد را در روز ۱۰ مه ۲۰۱۴  دستگیر نمود. او در سال ۲۰۱۳ به ایران باز گشته بود و پیش از دستگیری چندین بار مورد بازجوئی قرار گرفته بود.

در روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۴ شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران میردامادی را به دلیل فعالیت‏های ‏روزنامه‌نگاری‌اش به اتهام «تجمع و تبانی علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» به تحمل شش سال حبس محکوم نمود. وی اکنون در زندان اوین به سر می‏‌برد. پدر میردامادی به وبسایت روز آنلاین گفت قاضی ابوالقاسم صلواتی مسئول شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران در طی محاکمه وی گفته بوده است با تو چنان رفتاری می‏‌کنیم که هیچ کدام از ایرانیان هوس آمدن به ایران را نکنند.

در آوریل ۲۰۱۴ مأموران سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب ایران، حسین نورانی‌نژاد، روزنامه‌نگار و عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی را دو ماه پس از بازگشتش از استرالیا که برای طی دوره کارشناسی ارشد به آنجا سفر کرده بود، دستگیر نمودند. در ماه ژوئن ۲۰۱۴ دادگاه انقلاب، نورانی‌نژاد را که پس از دو ماه حبس انفرادی به قید وثیقه آزاد شده بود، به جرم «تبلیغ علیه نظام» و «تجمع و تبانی علیه امنیت ملی» به تحمل شش سال حبس محکوم کرد. سپس یک دادگاه تجدید نظر مجازات نورانی‌نژاد را به یک سال حبس کاهش داد. نورانی‌نژاد در حال حاضر در زندان اوین به سر می‏‌برد.