مرگ دختر ۱۲ساله افغان در شیراز: «پیوند عضو به اتباع غیرمجاز ممنوع است»
20-آگوست-2016
گروه خبری: اقلیت های قومی -
سایت نفس در قفس: لطیفه رحمانی، دختر ۱۲ ساله افغانستانی که در بیمارستان نمازی شیراز بستری بود، به دلیل ممنوع بودن عمل پیوند برای اتباع غیرمجاز در ایران، درگذشت.
به گزارش رادیو زمانه، این دختر افغانستانی از مدتی قبل دچار مشکل کبد شده بود و باید از کبد پدرش به او پیوند زده می‌شد اما بیمارستان نمازی شیراز به دلیل «غیرمجاز بودن» لطیفه و خانوادهاش این عمل را انجام نداده است.
پدر لطیفه به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود که دخترش تقریبا دو هفته در بیمارستان نمازی شیراز بستری بوده تا از دنیا رفته است.
او همچنین گفته که بیمارستان اکنون حتی جنازه او را هم تحویل نمی‌دهد و تقاضای ۱۷ میلیون تومان برای تحویل دادن جسد کرده است.
به گفته پدر لطیفه، مسئولان بیمارستان غیرمجاز بودن این خانواده، عدم تمکن مالی و نبود تخت خالی برای عمل را به عنوان موانع عمل این دختر ۱۲ ساله عنوان کرده بودند.
پیش‌تر خبرگزاری فارس گزارشی از این پدر تهیه کرده بود که در آن گفته شده بود او کارگر است و روزی ۳۰ هزار تومان درآمد دارد.
پیوند عضو به غیر‌ایرانی ممنوع!
در سال ١٣٧٢ و به دنبال مراجعه مکرر شهروندان سایر کشورها به ایران برای دریافت پیوند کلیه از اهدا کننده زنده، «انجمن حمایت از بیماران کلیوی» از «سازمان نظام پزشکی کشور» ابعاد قانونی این مساله را جویا شد.
طبق نظر این سازمان و بر اساس مصوبات شورای عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «فرد ایرانی نمی‌تواند دهنده کلیه به فرد خارجی باشد، این عمل مغایر شئون ملت ایران است.»
به این ترتیب اهدا کلیه از طرف یک فرد زنده ایرانی به یک فرد زنده خارجی ممنوع شد.
در سال ۱۳۷۷، ایران بخش‌نامه دیگری را تصویب کرد. مطابق این بخش‌نامه پیوند کلیه اتباع خارجی فقط به فردی با همان تابعیت در بیمارستان‌های ایران مجاز و پیوند از یک فرد به فرد دیگر با تابعیت متفاوت ممنوع شد.
این بخش‌نامه پس از آن ابلاغ شد که تعداد زیادی از بیماران خارجی برای انجام عمل پیوند کلیه به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایران مراجعه کردند.
متقاضیان عمدتا از کشورهای حوزه خلیج فارس، آذربایجان، افغانستان، هند و برخی دیگر از کشورهای همسایه بودند.
ایران با این بخش‌نامه سعی کرد مانع از قاچاق اعضای بدن شود. به این ترتیب مثلا یک فرد کویتی می‌‌تواند در یک بیمارستان ایران عمل پیوند کلیه انجام دهد به شرطی که اهدا کننده کلیه نیز فقط و فقط اهل کویت باشد.
طبق این بخش‌نامه احراز هویت و تابعیت افراد در مورد پیوند کلیه بر عهده «مرکز دیالیز و پیوند اعضای ایران» قرار گرفت.
دو سال قبل، در جلسه‌ای با حضور وزیر بهداشت و جمعی از پزشکان و جراحان در وزارت بهداشت، در دو مصوبه جداگانه، جراحی پیوند اعضا به اتباع غیر ایرانی و همچنین جراحی پیوند در بیمارستان‌های خصوصی، چه پیوند عضو از فرد زنده و چه از فردی که مرگ مغزی شده است ممنوع اعلام شد.
پیش از این مصوبه، اتباع غیر ایرانی می‌توانستند فرد دهنده عضو را با خود از کشورشان به ایران بیاورند و از خدمات جراحی پیوند در ایران بهره‌مند شوند، اما بر اساس مصوبه جدید وزارت بهداشت، پیوند عضو به اتباع خارجی در بیمارستان‌های سراسر کشور ممنوع شد.
همچنین برای جلوگیری از هرگونه تخلف در پیوند اعضای بدن، جراحی‌های پیوند اعضای بدن فقط به بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی واگذار و اجرای آن در بیمارستان‌های خصوصی سراسر کشور ممنوع شد.
استثنایی که به درد لطیفه نخورد
اما پس از گذشت حدود شش ماه به دنبال مطالبه اتباع کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان، تصمیم و مصوبه قبلی شورای عالی پیوند تغییر کرد.
در اسفند سال ۱۳۹۳ سید احمد تارا، مدیرکل سابق دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت از آزاد شدن پیوند کلیه برای اتباع افغانستانی در ایران خبر داد و عنوان کرد که اتباع دیگر کشورها نیز به صورت موردی و با اجازه شورای عالی پیوند می‌توانند در ایران پیوند کلیه کنند.
این مساله از وزیر بهداشت هم پرسیده شد و سید حسن هاشمی با تایید آزاد شدن پیوند اعضای اتباع افغانستان در ایران گفت: «البته طبق شرایطی این کار باید صورت پذیرد؛ از جمله برای اتباع افغانستانی که در ایران ازدواج می‌کنند یا این‌که به صورت قانونی در ایران در حال زندگی هستند.»