جاوید رحمان گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران: یک مکانیسیم تحقیقاتی مستقل بین المللی باید تشکیل شود
27-اکتبر-2022
گروه خبری: آزادی بیان - اعتراضات -
نفس در قفس، ۵ آبان ۱۴۰۱: گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران روز گذشته در گزارش خود به مجمع عمومی سازمان ملل خواستار ایجاد یک مکانیسم مستقل تحقیقاتی در مورد تمامی موارد نقض حقوق بشر قبل و بعد از مرگ جینا مهسا امینی شد که پس از دستگیری توسط پلیس اخلاق در بیمارستان درگذشت.
به گزارش «نفس در قفس»، ارگان خبری لیگ حقوق بشر زندانیان ایران، جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، گفت که تحقیقات جاری و کانال های پاسخگویی داخلی نتوانسته اند حداقل استانداردهای شفافیت، عینیت و بی طرفی را برآورده کنند.
مصونیت مزمن و عدم جبران تخلفات قبلی در حوادث امروز به اوج خود رسیده است، زیرا شاهد اعتراضات در سراسر کشور هستیم که خواستار عدالت و پاسخگویی در مورد مرگ امینی هستند و همچنین خواستار احترام به حقوق اساسی اجتماعی-اقتصادی و سیاسی و به ویژه آزادی بیان هستند. جاوید رحمان در این گزارش تاکید کرد:
«جنبش امروز توسط طبقات مختلف اجتماعی در مناطق مختلف با زنان و جوانان در خط مقدم راه اندازی شده است. مرگ امینی مستقیماً زنانی را تحت تأثیر قرار داده است که برای سال‌ها تحت قوانین تبعیض آمیز به‌ویژه قوانین مربوط به لباس پوشیدن بوده‌اند.»
«با قوانین مربوط به پوشش که از طریق احکام اخیر اجرا می‌شود، و از طریق پلیس اخلاق اجرا می‌شود، زنان به‌دلیل داشتن حجاب نامناسب روزانه تحت نظارت، آزار و اذیت و گاه ضرب و شتم قرار می‌گیرند. این به معنای القای فضای ترس است. با این حال، ما شهامت بسیاری از زنان را دیده‌ایم که با کوتاه کردن موهای خود در ملاء عام و شرکت فعال در تظاهرات، از نیروهای امنیتی سرپیچی کردند.»
جاوید رحمان نسبت به وضعیت کودکانی که به طور نامتناسبی از اعتراضات اخیر آسیب دیده اند ابراز نگرانی کرد. «بیش از ۲۷ کودک تاکنون کشته شده اند که برخی از آنها با گلوله جنگی کشته شده اند و برخی دیگر تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند. شواهد روشنی است که نشان می دهد استفاده بیش از حد، مرگبار و بی رویه از زور پاسخ نیروهای امنیتی است.»
گزارشگر ویژه همچنین گفت که از گزارش هایی مبنی بر حمله به مدارس و دستگیری کودکان به اتهام شرکت در تظاهرات بسیار نگران است. برخی از مدیران نیز به دلیل عدم همکاری با نیروهای امنیتی بازداشت شده اند. این امر باعث ایجاد فضای ترس در این مدارس می شود که عواقب سنگینی بر رفاه و تحصیل این کودکان خواهد داشت.»
جاوید رحمان در آخرین گزارش خود تاکید کرد که محرومیت خودسرانه از زندگی نه تنها به استفاده بیش از حد از زور بلکه به محل های بازداشت نیز کشیده شده است. «آخرین رویدادهای زندان اوین که در آن هشت نفر کشته شدند، نشان می‌دهد که زندانیان چقدر آسیب‌پذیر هستند. من از بدرفتاری بی وقفه، ضرب و شتم و شکنجه که به طور سیستماتیک در زندان اوین و سایر بازداشتگاه ها ثبت شده است، نگران هستم. هزاران نفر نیز بدون تشریفات قانونی در بازداشت به سر می‌برند و همچنان در شرایط اسفناکی به سر می‌برند و در نتیجه حقوق اولیه خود را نقض می‌کنند.»
این گزارش همچنین بر افزایش اعدام ها به طور کلی از جمله اعدام های مرتبط با مواد مخدر تاکید می کند. «تا سپتامبر سال جاری، گزارش‌ها حاکی از آن است که بیش از ۴۰۰ نفر اعدام شده‌اند که بالاترین میزان ثبت شده در پنج سال گذشته است. بیش از ۴۰ درصد از اعدام های گزارش شده در سال ۲۰۲۱ به خاطر جرایم مرتبط با مواد مخدر بوده است. بین ۱ ژانویه تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۲ بیش از ۸۰نفر به دلیل جرائم مربوط به مواد مخدر اعدام شدند. ما همچنین یک ارتباط قوی بین اعتراضات و اعدام ها را دیده‌ایم که در شرایط کنونی اعتراضات نگران کننده است.»
وی در پایان سخنرانی خود نسبت به دستگری و آزا و اذیت خانواده قربانیان ابراز نگرانی کرد: «من همچنین نگران دستگیری، آزار و اذیت و بازداشت اعضای خانواده قربانیانی هستم که خواستار عدالت برای عزیزان خود هستند»