گزارش ویژه روز جهانی علیه اعدام؛ آمار اعدام در یکسال گذشته در ایران
10-اکتبر-2021
گروه خبری: اعدام -
نفس در قفس،۱۸ مهر ۱۴۰۰: نوشتن از اعدام در ایران اگرچه منوط به روز جهانی علیه اعدام نیست، اما این روز فرصت دیگری برای فعالین حقوق بشر ایران و مخالفان اعدام است تا با بلند کردن صدای خود علیه اعدام و ارائه آمار جامع از اعدام‌های صورت گرفته در زندانهای ایران، جامعه بین المللی و مراجع حقوق بشر بین‌المللی را نسبت به این حکم ضدبشری حساس‌تر کرده و آنها را برای اتخاذ یک تصمیم قاطع در مقابل حکومت ایران مصر کند.
اجرای احکام اعدام در حکومت جمهوری اسلامی، از همان ماههای اولیه انقلاب ۱۳۵۷، شروع شده وتا الان هم ادامه دارد. در واقع اجرای احکام اعدام ابزاری برای سرکوب، توسط حکومت دیکتاتوری حاکم بر ایران استفاده می‌شود. حکومت جمهوری اسلامی اعدام را یکی از شیوه‌های بقای خود می‌داند.اعدام‌های گسترده و غیرانسانی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ نمونه‌ای از این استفاده و نگاه به اعدام است.
نگاه به موضوع احکام اعدام در ایران با سرکار آمدن ابراهیم رئیسی در منصب ریاست جمهوری، جدیت و لزوم بیشتری می‌طلبد، چرا که ابراهیم رئیسی یکی از اعضای «هیئت مرگ» در کشتار زندانیان سیاسی و عقدیتی تابستان ۶۷ بوده و نقش کلیدی در اعدام‌های آن زمان که ذیل قوانین بی‌المللی جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی طبقه بندی می‌شوند، داشته است.
مصونیت از مجازات در جمهوری اسلامی این اجازه به رهبران این حکومت داده است که بدون هیچ پاسخگویی در تمامی این سالیان نقش‌های کلیدی و مناصب حساس دولتی بر عهده این ناقضین حقوق‌بشر و متهمین به نسل کشی داده شود.
متاسفانه جامعه جهانی و مراجع حقوق بشر آنگونه که باید به این انتصاب واکنش عملی نشان نداده و این درواقع تاییده پنهانی برای حاکمان ایران محسوب می‌شود.
امسال جامعه ایران در حالی به استقبال روز جهانی علیه اعدام می‌رود که یکی از عاملین اعدام‌های تابستان ۶۷ در دادگاهی در سوئد در حال محاکمه است. حمید نوری ( عباسی) کسی که متهم است در طول اعدام‌های تابستان ۶۷ که به فتوای خمینی برای کشتن مخالفین زندانی از اوایل مرداد آغاز شده و تا پاییز ادامه داشت، نقش کلیدی در تسریع اجرای احکام اعدام داشته است. شهادت دادن زندانیان سابق که حمیدنوری ( عباسی) را در زندانهای گوهردشت و اوین دیده و توسط او تحت شکنجه قرار گرفته‌‌اند، در جهت اثبات جرایم نسل‌کشی و کشتار انسان‌های بی‌گناه، گامی کیفی در راستای محاکمه سایر ناقضین حقوق‌بشر و ایجاد حساسیت برای جامعه جهانی است.
دادگاه رسیدگی به جرایم حمید نوری(عباسی) در نوع خود، دادگاه بی‌نظیری است؛ چرا که محاکمه یکی از اعضای حکومت جمهوری اسلامی است که هم‌اکنون بر ایران حکومت می‌کند و این پیام را به سایر رهبران و مسئولین جمهوری اسلامی می‌رساند که مصونیت بین‌المللی نخواهند داشت. این وظیفه بر تمامی مراجع حقوق‌بشر بین المللی است که حق حیات مردم ایران را به رسمیت شناخته و جدا از تمامی روابط سیاسی، کمیته حقیقت‌یاب در راستای فاجعه نسل‌کشی تابستان ۶۷ ایجاد کنند. این اقدام اولین قدم مهم و ضروری در راستای مقابله با ماشین اعدام جمهوری اسلامی می‌‌تواند باشد که روزانه چوبه‌های‌دار را در زندانهای مختلف برپا می‌دارد.
اعدام زندانیان سیاسی و عقیدتی هم‌اکنون هم در زندانهای مختلف در ایران جریان دارد.جمهوری اسلامی در تمامی ۴ دهه حکومت نشان داده است که عقیده مخالفی را برنمی‌تابد و باشدیدترین برخوردها با آنها مقابله می‌کند. در این دوره اعدام اقلیت‌های انتیکی افزایش چشمگیری داشته است.
اگرچه در سالهای اخیر شاهد بودیم که فشارهای بین‌المللی باعث شد حکومت حاکم بر ایران تن به اصلاح قوانین صدور حکم اعدام برای اتهام مربوط به جرایم موادمخدر بدهد و تعداد احاکم اعدام کاهش یابد، اما این اقدام کافی نبود. چرا که اتهامات دیگری در قوانین مجازات اسلامی جمهوری اسلامی نوشته شده است که زندانیان زیادی بر اساس آن اعدام شده، یا در صف اعدام قرار گرفته‌‌اند. اتهامی چون قتل، زنای به عنف، مفسد فی‌الارض، محاربه و… و حتی زندانیانی با اتهام مواد مخدر همچنان با صدور حکم اعدام مواجه می‌شوند.
اعدام کودک – متهمین یکی دیگر از اقدامات هولناک جمهوری اسلامی است که با وجود اعتراضات گسترده جامعه بین‌المللی همچنان ادامه می‌دهد. بازداشت نفراتی که به هنگام جرم انتسابی کمتر از ۱۸ سال سن داشتند، محاکمه و صدور حکم اعدام برای این کودکان و نگهداری آنها زیر حکم اعدام برای رسیدن به سن قانونی و اجرای احکام اعدام‌شان عملی ضد‌انسانی است. حکومت ایران با استفاده از شیوه‌های فراقضایی در صدد توجیه این عمل خود بوده و است.
در تمامی این سالیان تلاش فعالین حقوق بشر در راستای افشای هرچه بیشتر اعدام های صورت گرفته در زندانهای مختلف، روند ناعادلانه دادرسی محکومین به اعدام، و تعداد محکومین به اعدام و … بر این بوده است که جامعه‌جهانی را با واقعیت‌های موجود در زندانهای ایران آشنا کند. با توجه به جو سرکوب و انقباض حاکم بر ایران که کوچکترین فعالیتی جرم محسوب شده و بازداشت، شکنجه، احکام سنگین و یا اعدام در پی‌دارد، این کار ساده‌ای نبوده و نیست. بسیاری از خانواده اعدام‌شدگان بخصوص در مورد زندانیان با جرایم عادی چنان از طرف حکومت مورد تهدید و آزار قرار گرفته و می‌گیرند که حاضر به صحبت در مورد آن نیستند و یا به دلیل نبود قوه‌قضاییه مستقل و عادل زندانیان زیر حکم اعدام از ترس اجرای حکم سکوت می‌کنند.
گزارش پیش‌رو، آمار اعدام‌های صورت گرفته در ایران از ۱۰ اکتبر ۲۰۲۰ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱، تلاش فعالین حقوق بشر در لیگ حقوق بشر زندانیان ایران، در راستای افشای هرچه بیشتر و ارائه آمار اعدام‌ها در ایران است. معتقدیم که احکام اعدام اجرا شده بسا بیشتر از این میزان است.
درخواست از جامعه بین‌امللی این است که با وجود ابراهیم رئیسی در مقام ریاست جمهوری و غلام‌حسین اژه‌ای در مقام ریاست قوه‌قضاییه احکام اعدام در ایران را جدی گرفته و تصمیمی قاطع برای عمل هدفمند ومشخص در راستای جلوگیری از روند اعدام‌ها در زندانهای ایران شوند.
این گزارش موارد زیر را شامل می‌شود:
- نگاه اجمالی به آمار اعدام در یکسال اخیر
- گستردگی اعدام‌ها از نظر زمانی
- اعدام‌های رسمی و اعدام‌های مخفیانه
- اتهام زندانیان اعدام شده
- مقایسه آماری اعدام‌ها به تفکیک شهرها
- اعدام زنان
- اعدام کودکان
- اعدام زندانیان سیاسی و عقیدتی
- سیکل معیوب اعدام
- جایگاه حقوقی قسامه در قوانین کیفری
- خانواده‌ها در سایه چوبه دار
ویژه نامه را از لینک زیر بخوانید: