نفس در قفس

ارگان خبری لیگ حقوق بشر زندانیان ایران
اخبار

روحانی زندان؛ روایت دست اول از آخرین ساعات زندانیان محکوم به اعدام

20-می-2019

گروه خبری: اعدام -

سایت نفس در قفس: حمیدرضا محمدزاده، روحانی ۲۸ ساله ای است که نقش روحانی شب اعدام را در زندان رجایی شهر ایفا می کند. او شب قبل از اجرای حکم اعدام با محکومین همنشین شده و وصیت شان را می گیرد، می گوید بعضی زندانیان آرام هستند و بعضی دیگر استرس دارند. او پیام آور مرگ به سوئیت زندانی هایی است که قرار نیست هرگز آفتاب صبح فردا را ببینند. می گوید شاهد آخرین نفس های محمد ثلاث، درویش گنابادی اعدام شده بوده است. همچنین مدعی است که شب اجرای حکم به محکومین فقط “امید” می دهد و افشا می کند که از دادن داروی آرامبخش به محکومین امتناع می شود.

به گزارش جام جم، حمیدرضا محمدزاده از تجاربش در شب‌های پیش از اجرای حکم اعدام در زندان رجایی‌شهر می‌گوید.

محمدزاده اینگونه در خصوص شب سوئیت توضیح می‌دهد: “شب سوئیت به این معناست که قاتل می‌داند فردا طلوع آفتاب را نمی‌بیند. این برای همه سخت است. ما نمی‌دانیم کی قرار است از این دنیا برویم، اما آن‌ها می‌دانند. به خاطر همین شرایط‌شان، ما با آن‌ها صحبت می‌کنیم و در کنارشان هستیم. بعضی زندانیان آرام هستند و برخی دیگر استرس دارند. خیلی از آن‌ها را می‌بینم که در حال مناجات و قرآن خواندن هستند. وقتی کنارشان می‌روم با حالتی ملتمسانه از ما می‌خواهند که برایشان دعا کنیم تا اولیای‌دم رضایت دهند. ما بیشتر به این افراد امید می‌دهیم که آن شب را راحت بگذرانند. چون وقتی امید داشته باشند که فردا قرار است معجزه شود، شب آرامی خواهند داشت. به طور کلی شب سوئیت، شب سختی است و هیچ وقت نمی‌توان این شب را احساس یا تصور کرد”.

او می‌گوید که نزدیک‌های نماز مغرب یا عشای روز پیش از اعدام نزد فرد محکوم به اعدام می‌رود، وصیتش را می‌گیرد، با او حرف می‌زند و سعی می‌کند به او امید بدهد و آرامش بکند. محمدزاده به زندانیان می‌گوید: “حتی تا زمانی که طناب دار در گردنتان است و اولیای‌دم می‌خواهد اهرم را بکشد، باز امید داشته باشید. اولیای‌دم برخی از مقتولان، طناب را گردن قاتل می‌اندازند تا قاتل پایان کار خود را ببیند و در آخرین لحظه او را می‌بخشند”.

یکی دیگر از کارهای او صحبت کردن با “اولیای دم” جهت جلب رضایت و بخشش فرد محکوم است، در این خصوص می‌گوید: “قبل از اجرای حکم، اولیای‌دم را در اتاق کنفرانس جمع کرده و با آن‌ها درباره بخشش صحبت می‌کنیم. بعضی مواقع همین صحبت‌ها باعث نرم شدن قلب آن‌ها و رضایت می‌شود. تا به حال واکنش تندی از سوی اولیای‌دم ندیده‌ام”.

همچنین اشاره می کند “اولین حضور من در اجرای حکم، سارقان مسلح سوپرمارکت‌ها بود که فیلم سرقت‌هایشان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود و همچنین اجرای حکم اعضای داعش مرتبط با حمله به ساختمان مجلس شورای اسلامی و مرقد خمینی هم حضور داشتم. از قاتلان معروف هم عامل قتل بنیتا را به خاطر دارم.”

می گوید شب اجرای حکم اعدام محمد ثلاث، درویش گنابادی که مورخ ۲۸ خرداد سال گذشته اعدام شد، آنجا حضور داشته و مدعی می‌شود: “او نه وصیتی داشت و نه طلب بخششی”، در ادامه می‌گوید: “در زمان اجرای سلطان سکه و همدستش بودم. خودم وصیت آن‌ها را گرفتم. زمانی که آمدند برای اجرای حکم، نمازشان را خواندند و اعتراضی نداشتند و سر و صدایی نکردند”.

او در رابطه با اعدام وحید مظلومین و هم پرونده ای می گوید “نکته جالب این بود که بعد از اجرای حکم من خودم در جامعه شنیدم که سلطان سکه را فراری داده‌اند و حکمش اجرا نشده، در حالی که خودم از ابتدای نوشتن وصیت تا پایان اجرای حکم آنجا بودم و نمی‌دانم هدف شایعه‌سازان از طرح این شایعات بی‌اساس چیست. بعضی‌ها به شلوار جین آنها هنگام اجرای حکم خرده می‌گرفتند در حالی که خودشان این لباس‌ها را پوشیده بودند و ما محدودیتی نداریم. زندانیان فقط هنگام انتقال به خارج زندان باید لباس زندان بپوشند.”

محمدزاده تاکید می کند که ” شب اجرای حکم به زندانیان داروی آرامبخش نمی دهند.”

او در خصوص تجربه اش  از بلاتکلیفی زندانیان می گوید ” چند شب پیش یک زندانی که از هفت سال قبل در زندان منتظر اجرای حکم خود است به من ‌گفت با اولیای‌دم صحبت کن بیایند حکم را اجرا کنند، از بلاتکلیفی خسته شده‌ام. در این پرونده، اولیای دم مقتول نه رضایت می‌دهند و نه حکم را اجرا می‌کنند.”

روحانی زندان در پاسخ به این سئوال که آیا وضعیتی را دیدید که متهم به قتل اعدام را به برآورده کردن شرایط اولیای دم ترجیح دهد می گوید “بله. در پرونده‌ای اولیای‌دم برای بخشش درخواست دیه میلیاردی کردند که قاتل اعلام کرد این پول در توان من و خانواده‌ام نیست و به جای پرداخت آن ترجیح می‌دهم قصاص شوم.سال‌های نه‌چندان دور شاهد بودیم که اگر قرار به بخشش به شرط دیه بود، معادل دیه یک انسان و برای کارهای عام‌المنفعه دریافت می‌شد  اما حالا برخی اولیای‌دم برای رضایت، مبلغ‌های میلیاردی درخواست می‌کنند. اینجا قاتلانی هستند که از لحاظ مالی در سطح بالایی هستند. وقتی اولیای‌دم می‌گوید مبلغ بالایی می‌خواهم، قبول می‌کنند. این بخشش‌ها سطح توقع بقیه را بالا می‌برد. در پرونده‌ای شاهد بودم قاتل برای بخشش  یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان پرداخت کرد.”

این روحانی شب‌های اعدام در خصوص افزایش بخشش توسط اولیای دم می‌گوید: “فرهنگ گذشت و بخشش در جامعه گسترش پیدا کرده است. از سوی دیگر ما هم تلاش می‌کنیم اولیای‌دم را در آخرین لحظه با اثرات بخشش آشنا کنیم. این‌ها باعث شده در هر اجرا تعداد بخشش و مهلت از اجرا بیشتر شود، البته هستند اولیای‌دمی که با اجرای حکم می‌خواهند خود را آرام کنند”.

وی در پایان با بیان اینکه حکم از نظر شرعی باید بین اذان صبح و طلوع آفتاب اجرا شود می‌گوید:”بعضی اولیای‌دم، آرامش‌های کاذب برای خود ایجاد می‌کنند و می‌گویند بعد از اجرا آرام می‌شویم، اما شاهد هستیم که بعد از اجرای حکم، از قصاص پشیمان شده‌اند و آرام نشده‌اند”.

زندانیان